قبل ازبرگزاری این انتخابات، انتظار میرفت که رقابت بین طرفهای درگیر بسیار شدید باشد اما حزب اپوزیسیون موفق شد تا با فاصله فراوان رقبا را پشت سر بگذارد.
از طرفی شهروندان لهستانی مشارکت چشمگیر و غیرقابل انتظاری در این انتخابات داشتند و این میزان حضور از زمان پایان حکومت حزب کمونیست در سال 1989 بیسابقه بود. این اتفاق در شرایطی رخ داد که تا قبل از برگزاری این انتخابات، اکثرآگاهان سیاسی حداقل مشارکت را پیشبینی کرده بودند.
حزب حاکم سابق لهستان-حزب عدالت و قانون –نسبت به انتخابات سابق در این کشور که به پیروزی این حزب منجر شده بود، رأی بیشتری به دست آورده بود. از اینرو دلیل شکست آنها در این انتخابات را باید در شرکت افرادی جستوجو کردکه در انتخابات قبلی از مشارکت سر باز زده بودند.
در انتخابات امسال کارگران شاغل در خارج از کشور نقش بسیار مهمی را ایفا کردند و هر دو حزب رقیب به تبلیغات شدیدی در خارج از لهستان برای جذب آرای آنها دست زدند.
حزب حاکم سابق در این تبلیغات تأکید فراوانی بر مبارزاتش علیه فساد مالی فراوان در این کشور و موفقیتش در پایین آْوردن میزان بیکاری در این کشور داشت. اما حزب اپوزیسیون با حمایت شرکتکنندگان جدید موفق شد تا 40 درصد از آرا را در مقابل 32 درصد حزب حاکم به دست آورد.
بنا به آماری که بیبی سی در این زمینه منتشر کرد، انتظار میرودکه حزب اپوزیسیون پس از پیروزی دست به ائتلاف با حزب دهقانان بزند که 31 کرسی را در مجلس به دست آورده است در حالیکه حدود 209 کرسی به حزب اپوزیسیون تعلق دارد و چنین حضوری میتواند هر گونه اقدامی از سوی لخ کاژینسکی رئیسجمهوری لهستان را وتو سازد، با توجه به اینکه انتخابات جدیدی تا سال 2010 انجام نخواهد شد.
گرچه هر دو حزب در گذشته از حزب ائتلاف لهستان مشتق شدند و هردو ایدئولوژی سیاسی راست داشته و محافظه کار هستند اما حزب اپوزیسیون و رهبر ان دونالد تاسک، قادر بود تا تصویری عامه پسند در تضاد با سیاستهای یاروسلاو کاژینسکی نخست وزیر از خود نشان دهد.
او جماعت تحصیل کرده و جوان جامعه را مخاطب سیاستهای انتخاباتی خود قرار داد و آنها در واقع افرادی بودند که با مسیری که کشور تحت حاکمیت حزب حاکم قرار گرفته بود، مخالف بودند.
از سوی دیگر، تاسک سیاستهایی موفق سرمایهگذاری را اتخاذ کرد وتأکید کرد که قصد کاهش مالیاتها و جذب سرمایههای خارجی را دارد. ولی حزب حاکم بهنظر ضد تجاری میآمد و گفته میشد دارای شبکهای در سایه از رهبران سیاسی و سیاستمداران کمونیستی است که لهستان را به دردسر انداختهاند.
یکی دیگر از مسائل مهم در این انتخابات نقش کلیسای کاتولیک در زندگی عمومی مردم بود.لهستان یکی از کاتولیکترین کشورهای اروپا به شمار میرود و کلیسا برای نقش مثبتی که در پایان دادن به استیلای کمونیسم بر این کشور داشت، به شدت مورد احترام است.
اما اکنون مردم از دخالت بیش از حد کلیسا در دولت نگران هستند و منظور شدن آموزشهای کاتولیک در مدارس و در نظر گرفتن نمراتی برای آنها در پایان سال باعث شد تا رأی دهندگان به تاسک بیش از هر زمان دیگری باشند.
شرایط فیزیکی خوب رهبر حزب اپوزیسیون در مقایسه با نخست وزیر مو خاکستری و چاق این کشور در رسانهها و تلویزیون یکی دیگر از عوامل جذب آرا به نفع حزب اپوزیسیون بود.در همه عکسها، مردم لهستان با فردی مثل تاسک روبهرو بودندکه شرایط بدنی خوبی داشت اما تصاویر رقیب او به هیچ وجه جذاب نبود.
در مقابل حزب حاکم بیشتر تمرکز خود را متوجه تبلیغات در رادیو کرده بود تا بتواند حامیان بیشتری داشته باشد و با توجه به وجود یک میلیون شنونده رادیو در لهستان، ایستگاههای رادیویی در جذب رأی دهندگان مسن به نفع حزب حاکم نقش مثبتی داشتند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر دیگر علاقه لهستانیها به گسترش روابط با اتحادیه اورپا بهطور عام و گسترش روابط با آلمان بهطور خاص بود.
هر دو این مسائل در طول دوران حاکمیت حزب عدالت و قانون به شدت ضربه خورده بود و دولت لهستان در عوض تصمیم گرفته بود تا اختلافات کوچک با سایر کشورهای اروپایی را بزرگ کند.
گرچه این اقدامات به خودی خود مثبت بهنظر میرسید، اما باعث شد تا حزب حاکم با افرادی که تصور میکردند این کشور باید روابط صمیمانه تری با آلمان داشته باشد، فاصله گرفت آن هم در شرایطی که این کشور یکی از مهمترین حامیان لهستان در پیوستنش به اتحادیه اروپا بود و همچنان از افزایش سرمایهگذاری خارجی و بالا رفتن میزان شاغلان در این کشور حمایت میکند.
بنابراین اتحادیه اروپا پس از شنیدن اخبار مربوط به نتایج انتخابات لهستان، نفس راحتی کشید چرا که دیگر نیازی به درگیریهای لفظی با دولت حاکم این کشور نبود و در عوض لهستان از این پس میتوانست با سرعت بیشتری در راه افزایش همکاریهایش با اتحادیه اروپا قدم بردارد.
اکنون طرفداران حزب اپوزیسیون تمایل دارند تا روابط تازهای را با اتحادیه اروپا آغاز کنند و تاسک نیز در این انتخابات وعدهای دایر بر اجرای این سیاست داده بود.
در نهایت گرچه در ابتدا بهنظر میرسید که روابط لهستان و آمریکا در انتخابات تأثیر زیادی نداشته است اما در حال حاضر روابط 2 کشور در شرایط متزلزلی قرار دارد.
تاسک در تبلیغات انتخاباتی عنوان کردکه قصد دارد به روابط مثبت با آمریکا ادامه دهد ولی تأکید کرد که به زودی خواهان خروج نیروهای لهستانی از عراق خواهد شد هر چندکه حضور این نیروها در خاورمیانه کاملا سمبولیک بود.
www.pinr.com
2 نوامبر